Portal ogrodniczy dla amatorów

Chrzan nie taki pospolity

Trudno uwierzyć, iż w tak niepozornym korzeniu może tkwić tyle aromatu i ostrego smaku. Chrzan to nie tylko przyprawa, o której przypominamy sobie najczęściej w Wielkanoc. Chrzan wspaniale oczyszcza organizm, dlatego zaliczamy go do polskich superfood.

Chrzan obok cebuli i czosnku był wysoko ceniony w czasach antycznych. Obecnie nazywany bywa "penicyliną z pola".

Korzenie chrzanu zbiera się od października do kwietnia, w pozostałe miesiące warto wykorzystać jego liście oraz kwiaty. Korzeń zawiera związki zwane glukozynolanami, potocznie nazywane olejkami gorczycowymi. Mają one działanie antybiotyczne. Podczas rozkładu enzymatycznego tych związków powstaje sulforafan, obecny również u innych kapustowatych, który ma właściwości przeciwnowotworowe. 

Ponadto chrzan zawiera olejki cebulowe - alliinę, flawonidy, dość dużo witaminy C, witaminy z gr B, oraz składniki mineralne jak sód, potas, magnez, fosfor, żelazo.

Korzenie najlepiej jeść na surowo, można również konserwowane, gotowane. Starty z powodzeniem jest stosowany jako przyprawa do sosów, warzyw, dipów. Młode liście można dusić, ale również używać jako liści do zawijania gołąbków. Pąki i kwiaty to doskonały ostry dodatek zarówno na surowo, jak i gotowany. 

 

Dieta na przedwiośniu

W okresie przedwiośnia, kiedy siły odporne organizmu są mocno nadwątlone przez zimę niezwykle ważna jest rola diety w zapobieganiu infekcjom, wzmacnianiu odporności oraz w czasie rekonwalescencji.

A jakie warzywa najlepiej wybrać? Powinniśmy zadbać, aby codziennie zjadać przynajmniej porcję roślin należących do rodziny kapustowatych w tym brokuły, kalafior, brukselkę, kapustę, można też sięgnąć po mniej znany jarmuż.  Zawierają cenne dla zdrowia składniki: bogate są w różne witaminy i sole mineralne, błonnik oraz zawierają duże ilości naturalnych barwników (np. karotenoidy: likopen, luteina, alfa i beta karoten). Co ważne - warzywa kapustowate zawierają sulforafan, związek posiadający właściwości przeciwnowotworowe. 

Zielone warzywa, jak sugerują badania, poprawiają pracę układu odpornościowego (immunologicznego). Zapewniają one prawidłową pracę limfocytów  w jelicie cienkim i skórze.

Kapusta już przed wiekami była zimą jednym z nielicznych źródeł witamin. Warzywa te są bardzo bogate w minerały: fosfor, siarkę, mangan, miedź, potas, wapń, żelazo, sód; jak również w witaminy: A, C, E i z grupy B. ciekawostką jest fakt, że kapusta ma zdolności do regulowana ciepłoty ciała.

Ze względu na dużą zawartość siarki, rewelacyjnie wpływa na kondycję włosów, paznokci i skóry. Sok ze świeżej kapusty ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Wykorzystywany jest również do leczenia wrzodów żołądka, niedokwaśności, nadkwasocie, zapaleniu woreczka żółciowego, wątroby, śledziony, w chorobach dróg oddechowych i strun głosowych, ogólnym zmęczeniu i do łagodzenia bólów reumatycznych.

Kapusta dzięki antocyjanom i indolom, wspólnie z witaminami E, C i beta-karotenie zmniejsza ryzyko powstawania zmian miażdżycowych, procesów starzenia i rozwoju nowotworów np. żołądka, jelita grubego, dwunastnicy, sutka.

Warzywa kapustne są doskonałym produktem przy dietach odchudzających, mają niewielką kaloryczność, a dużo witamin, minerałów oraz błonnik pokarmowy.

Biała -  zawiera: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminę B1, B2, kwas nikotynowy, kwas pantotenowy, witaminę B6, kwas foliowy, witaminę C, kwas szczawiowy.

Brukselka -  zawiera: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, chlor, jod, karoten, witaminę E, K, B1, B2, B6, C, kwas nikotynowy i pantotenowy, biotynę, kwas foliowy.

Jarmuż - zawiera: wapń, fosfor, żelazo, magnez, wit. C, E, z grupy B,. Jest bardzo dobrym źródłem beta-karotenu - ponad 10x więcej niż pozostałe warzywa

Włoska - zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, fosfor, karoten, witaminę E, B1, B2, B6, C, kwas nikotynowy.

Pekińska - zawiera bardzo dużo beta-karotenu. Już pół szklanki pokrojonej kapusty pekińskiej pokrywa dzienne zapotrzebowanie na beta-karoten. Podobne zasoby mają brokuły, później brukselka. Więcej ma tylko jarmuż.

Czerwona -  zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, kobalt, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminę E, K, B1, B2, B6, C, biotynę, kwas pantotenowy i nikotynowy.

Kalafior -  zawiera m.in.:sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod,karoteny, witaminy: K, B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy i pantotenowy.

Brokuł - zajmuje szóste miejsce wśród warzyw pod względem zawartości potasu. Zawiera:  fosfor, wapń, chrom i żelazo, kwas pentotenowy, kwas foliowy Chrom obecny w brokule jest bardzo pomocny w leczeniu cukrzycy. Intensywna barwa brokułu świadczy również o dużej zawartości karotenoidów, chlorofilu i witaminy C, które nie dopuszczają do rozwoju komórek nowotworowych w  organizmie.

10 rad jak ożywić trawnik po zimie

Trawnik po zimie często prezentuje się niezbyt reprezentacyjnie. Aby zniszczenia pozimowe na trawniku były jak najmniejsze należy dobrze o niego zadbać jesienią - zastosować jesienne nawozy z fosforem i potasem, ostanie koszenie jesienne powinno być bardzo niskie, zbierać opadłe liście na murawę, oraz unikać chodzenia i zwalania śniegu na trawnik w czasie zimy.

Kiedy gleba lekko przeschnie wałujemy trawnik. Ma to na celu dociśnięcie murawy do gleby, aby zlikwidować miejsca wysadzeń mrozowych, a przy okazji "likwidujemy" korytarze kretów i nornic.

Na trawniku po zimie stosujemy wertykulację - zabieg, który ma na celu wyczesanie trawnika - usunięcie sfilcowanej murawy, mchów i  martwych cząstek trawnika.

Kolejnym zabiegiem powinna być areacja - jest to napowietrzanie trawnika. Można to zrobić specjalnym urządzeniem, albo nakładkami z kolcami na podeszwy butów, albo po prostu widłami, jeżeli powierzchnia trawnika jest niewielka.

Po wertykulacji i areacji powstałe puste przestrzenie w murawie przesypujemy piaskiem.

Często po zimie na trawniku są miejsca, w których trawa obumarła i trzeba te miejsca uzupełnić. Fragment martwej murawy wycinamy. Na to miejsce jeżeli trawnik kładziony był z rolki również dokładamy kawałek trawnika z rolki. Jeżeli trawnik wykonany był z siewu najlepiej również obsiać wycięte miejsce taką samą mieszanką traw z jakich zbudowany jest cały trawnik. Inne rozwiązania będą powodować, że uzupełnione miejsce będzie znacząco różnić się od pozostałej murawy.

Jeżeli zauważyliśmy na trawniku jakieś objawy choroby grzybowej należy natychmiast działać, a nie czekać aż choroba rozprzestrzeni się na większy obszar

Przy pojawieniu się chwastów na trawniku spróbujmy usunąć je ręcznie. Jeżeli jest ich jednak zbyt dużo musimy uciec się do oprysków herbicydami. Musimy odpowiednio go dawkować wg instrukcji ponieważ zbyt mało środka nie da efektu, natomiast zbyt duża dawka wypali również trawnik.

Kretowiska na murawie musimy regularnie usuwać. Dobrymi metodami odstraszania kretów są różne środki mechaniczne, chemiczne czy dźwiękowe dostępne na rynku. Pamiętajmy, że krety są objęte częściową ochroną, nie można ich zabijać. Można również stosować z powodzeniem metodę biologiczną - sadzić i siać odstraszające zapachem rośliny.

Trawnik podlewamy jedną większą dawką wody najlepiej w godzinach porannych. Podlewanie wieczorem sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. Idealnym rozwiązaniem jest automatyczne nawodnienie ogrodu. Na 1 m2 trawnika powinno przypadać około 4 litrów wody.

Najważniejsze w pielęgnacji trawnika jest odpowiednie koszenie . Nie wolno kosić na zapas - wysokość koszenia powinna wynosić około 3 - 7 cm. Możemy  ściąć najwyżej połowę wysokości trawy. Zbyt niskie koszenie może spowodować zniszczenie trawnika, ponieważ można na trwałe uszkodzić trawy wchodzące w skład murawy. Regularne odpowiednie koszenie jest najlepszym środkiem zapobiegającym pojawieniu się chwastów na naszej murawie.

Wiosna

W pierwszych dniach marca możemy poczuć prawdziwą wiosnę. Nabrzmiewają pąki drzew i krzewów, trawnik zaczyna się zielenić, kwitną wiosenne rośliny - krokusy, oczary i inne. 

Można już ściągnąć zimowe osłony na roślinach. Należy jednak kontrolować pogodę i w razie zapowiadanych nocnych mrozów przykryć wrażliwe gatunki.

Pierwszym zabiegiem w ogrodzie na pewno powinno być nawożenie gleby. Można użyć własnoręcznie zrobionego kompostu w myśl idei ZERO WASTE, zrobić nawóz samodzielnie (np. ze skórek bananów, skorupek jajek) bądź zakupić gotowe preparaty w sklepach ogrodniczych przeznaczone dla określonych grup roślin. 

Pierwsze nawożenie trawnika polecamy połączyć z wertykulacją, aby nawóz wniknął w pobliże korzeni

 

Drzewa, krzewy, pnącza w marcu

Przygotowujemy miejsce pod różaneczniki i azalie. Dodajemy torf ogrodniczy lub gotową ziemię do różaneczników. Nawozimy obornikiem i nawozami o niskiej zawartości wapnia.

Ubijamy ziemię wokół młodych roślin, aby zachować wilgoć w glebie warto wyłożyć ściółkę z obornika, rozdrobnionej kory lub żwiru.

Zabiegi cięcia i formowania powinny być zakończone przed rozpoczęciem okresu wegetacji. Silnie tniemy wierzby i derenie, strzyżemy żywopłoty. 

Wrzośce i wrzosy rozmnażamy poprzez odkłady lub przez sadzonki z piętką. Sadzonki ukorzeniamy w zimnym inspekcie.

Zabezpieczamy przed wyłamaniem przez wiatr drzewka, które posadziliśmy na jesieni..

Budleję, tawułę drobną, hortensję ogrodową, tamaryszki silnie przycinamy. Natomiast tylko nieznacznie przycinamy żylistki, kaliny i tawuły.

Przygotowujemy i nawozimy obornikiem lub torfem podłoże pod nowe krzewy róż. Ziemię wokół zimujących krzewów usypaną w kopczyki rozgarniamy. Zdejmujemy zabezpieczenia zimowe z róż piennych.

Kiedy pogoda pozwala dokonujemy cięcia krzewów róż. Zdrewniałe sadzonki przygotowane i zadołowane w grudniu wysadzamy do ciepłych inspektów, które zabezpieczamy przed późnymi przymrozkami.

Drzewa i krzewy owocowe w marcu

Przed pękaniem pąków brzoskwiń opryskujemy je przeciw kędzierzawości liści. Na pozostałych drzewach owocowych przed pękaniem paków możemy zastosować oprysk olejem mineralnym.

Przycinamy odmiany drzew owocowych bardziej wrażliwych na chłody. Wycinamy gałęzie krzyżujące się, suche, uszkodzone i chore.

Ubijamy ziemię wokół młodych roślin, aby zachować wilgoć w glebie. Warto wyłożyć ściółkę z obornika, kory, żwiru.

Najlepszym terminem uszlachetniania drzew i krzewów jest przełom marca i kwietnia.

Rośliny rabatowe w marcu

Kiedy na dworze zrobi się już ciepło zdejmujemy zimowe okrywy roślin. Ostrożnie zdejmujemy okrywy z roślin wrażliwych na mróz.
Przygotowujemy rabaty - usuwamy resztki uschniętych pędów i liści.
 
Ugniatamy ziemię wokół bylin wysadzonych przez mróz.
Pikujemy rośliny z lutowego siewu. Starannie je pielęgnujemy.
W marcu możemy jeszcze wysadzać cebule tulipanów. 
Pobieramy sadzonki wierzchołkowe fuksji, pelargonii i złocieni.
 
Na stałe miejsca pod koniec miesiąca wysiewamy mak lekarski, groszek pachnący, maciejkę, rezedę wonną, powój trójbarwny, smagliczkę nadmorską.
Na rozsadniku wysiewamy następujące gatunki: lwią paszczę, wyżlin większy, cynię, nagietek lekarski, portulakę wielkokwiatową. W marcu możemy również wysiać nasiona bylin: orlików, łubinów, astrów alpejskich, dzwonków karpackich.
 
Nawozimy rośliny cebulowe saletrą amonową. Nawóz ostrożnie mieszamy z ziemią wokół roślin. 

Warzywa i zioła w marcu

Nawozimy warzywa, które przezimowały w gruncie - szpinak, sałatę, warzywa wieloletnie. Do doniczek lub skrzynek wysiewamy nasiona pomidorów odmiany wysokie papryki i niektórych ziół.

Do ciepłego inspektu wysiewamy  nasiona sałaty masłowej i kruchej, kalarepy, selerów, porów, oberżynę, brokuł włoski, kalafior. Jeżeli ziemia rozmarznie w zimnym inspekcie wysiewamy rzodkiew, rzodkiewkę, szpinak i marchew.

Na zagonach, na których wysialiśmy bób i groch rozkładamy siatkę lub włóczkę aby zabezpieczyć nasiona przed ptakami.